1)ŞİKAYET YOLU ve İTİRAZ DAVASI:

Bazıişlemlerin “şikayet” mi yoksa “itiraz” mı konusu olacağı gerekuygulamadave gereksedoktrindetartışma konusu olmuştur. Şikayetin hukuki niteliği İsviçrehukukundatartışmalıdır.Bizim hukukumuzda ise genellikleşikayetin “icra ve iflas hukukuna özgü bir yasa yolu” olduğu kabuledilmektedir.

Şekli açıdan, medeni usulhukukunda “dava”ya çok benzemekle beraber, şikayet teknik anlamda bir davadeğildir. Çünkü; şikayetin konusunu teşkil eden işlemler idari nitelikte olup,yargısal değildir. Şikayet sonucunda verilen karar, “maddi anlamda kesin hüküm”teşkil etmediği (HMK. m. 303) halde, dava sonunda verilen karar “maddi anlamdakesin hüküm” teşkil eder.

Yüksek Mahkeme, sıra cetveline itiraz davasınakonu olabilecek bir hususun şikayet yoluyla icra mahkemesine bildirilmesihalinde, icra mahkemesince dava dilekçesinin görevsizlik nedeniyle reddine vetalep halinde dosyanın görevli mahkemeye gönderilmesinin gerekeceğinibelirtmiştir.

Sıracetveli»ne iki şekilde itiraz edilebilir:Şikayetyolu ile icra mahkemesine başvurularak ya da genel mahkemede sıra cetvelineitiraz davası açarak.

2) SIRACETVELİNE KARŞI ŞİKAYET YOLU:

İcra müdürün, sıra cetvelini yaparken buhusustaki takip hukuku hükümlerine aykırı hareket ettiği ve yapılan muameleninhadiseye uygun olmadığı iddia edilmekte ise, bu halde sıra cetveline karşıgidilecek olan yol şikayet yoludur. ( İİK m.16)

İİK M.142,III’ten sıra cetveline karşı şikayetyolunun sadece sıraya karşı bir itirazda bulunulması hali ile sınırlıymış gibibir anlam çıkmakta ise de, icra müdürünün uymak ve re’sen yapmak mecburiyetindeolduğu bütün hususlardan dolayı İİK m.16 gereğince şikayet yolunabaşvurulabilir. Şikayet sebeplerinden ekserisini, alacaklının istediği sırayakabul edilmemesi teşkil edecektir.(m.142,III)

Eğer alacaklılardan birisi, sıra cetvelindeki sıraya ki bu sıraister kendi sırası ister başka alacaklıların sırası olsun, itiraz etmekistiyorsa, bunu şikayet yoluyla icra mahkemesine bildirmesi gerekir (İİK. m.142/III).

İİK m. 142/III’de yalnızsıraya dair şikayetlerin icra mahkemesine arzolunacağındanbahsedilmekte ise de gerekdoktrindeve gerekse Yargıtayiçtihatlarında icramemurunun sıra cetvelini düzenlerken takip hukuku hükümlerine aykırı harekettebulunması halinde de şikayet yoluna başvurulabileceği kabul edilmektedir.Örneğin; hacze katılma koşulları (İİK. m. 100, 101) gerçekleşmemesine rağmen,bu koşullar gerçekleşmiş gibi, bir alacaklıya sıra cetvelinde yer verilirse, budurum diğer alacaklılarınşikayetineneden olabileceğigibi, hacze katılma istemi kabul edilmesi gereken bir alacaklının bu istemikabul edilmez ve sıra cetvelinde kendisine yer verilmezse, ilgili alacaklı budurumda daşikayetyoluna başvurarak,sıra cetvelinin düzeltilmesini isteyebilir.

SıraCetveline Karşı Şikayet Yolunun Sebepleri:

Yüksekmahkeme, “hangi şikayetin sıraya yönelikbir itiraz olduğunu ve dolayısıyla icra mahkemesine yapılması gerektiğini” çeşitli içtihatlarında belirtmiştir. Örnek vermekgerekirse, yüksek mahkeme:

- Davacınınhaczinin sıra cetveline dahil edilip edilemeyeceği konusundaki uyuşmazlığınicra mahkemesinde çözümleneceğini,

-Esası vemiktarı tartışmalı olmayan bir alacağa sıra cetvelinde verilen sıranınderecenin ve dolayısıyla satış bedelinden ayrılan payın yanlış olduğuna ilişkinuyuşmazlığın icra mahkemesinde çözümleneceğini,

-Alacağınesas ve miktarına ilişkin olmayıp, sadece sıraya yönelik itirazların icramahkemesinde çözümleneceğini,

Belirtmiştir.

3)SIRA CETVELİNE İTİRAZ DAVASI:

Sıracetveline karşı koymak isteyen alacaklı, bu husustaki takip hukuku kurallarınınyanlış uygulandığını iddia etmeyip, sıra cetveline alınmış olan bir alacaklınınalacağına veya onun sırasına itiraz etmek istiyorsa, o zaman sıra cetvelinekarşı mahkemede itiraz yoluna başvurması, yani o alacaklıya karşı genelmahkemede dava açması gerekir. (İİK m.142) Burada davacı sıra cetveline alınmışolan alacaklının alacağına veya sırasına itiraz eden alacaklıdır. Davalı ise,alacağına veya sırasına itiraz edilen olacaktır. Borçlu sıra cetveline karşışikayet yoluna gidebildiği halde, borçlunun sıra cetveline karşı itiraz davasıaçmasına imkan yoktur.

SıraCetveline İtiraz Davasının Sebepleri:

Eğer, bir alacaklı sıra cetvelinde yeralan bir alacaklının hem alacağının esas ve miktarına ve hem dealacağının sırasına itiraz etmek istiyorsa, bunu yine genel mahkemededava açarak bildirmelidir. Çünkü kanunda açıkça “yalnız sıraya ilişkinitirazların şikayet yolu ile icra mahkemesine arz olunacağı” öngörülmüştür.

Yüksek mahkeme,“hangi itirazların alacağın esas ve miktarına ilişkin” itiraz olduğunu vedolayısıyla genel mahkemeye sıra cetveline itiraz davası şeklinde bildirilmesigerektiğini çeşitli içtihatlarında belirtmiştir. Örnek vermek gerekirse,yüksek mahkeme:

-Davacınınkendi alacağının miktarına itiraz etmiş olması halinde, uyuşmazlığın genelmahkemede çözümlenmesi gerekeceğini,

-‘Sıracetveline kaydedilmiş alacağın zamanaşımına uğramış olması nedeniyle oradançıkarılması gerekeceğine’ ilişkin iddianın, genel mahkemede inceleneceğini,

-‘Sıracetvelindeki alacaklının alacağının sıradan çıkarılması gerektiği iddiasınıngenel mahkemede inceleneceğini,

belirtmiştir...

Sıra cetveline yedi gün içindehiçbir şikayet ya da itiraz yapılmazsa sıra cetveli kesinleşir.