İŞ AKDİNİN SONA ERMESİ
1-) İŞ AKDİNİN İŞÇİ TARAFINDAN FESHİ
A) İSTİFA (İhbar sürelerine uymak gerekiyor. Aksi halde ihbar tazminatı)
a- İlkokul mezunu istifası geçersiz.
b- Kıdem işçi haklarını yok edecek şekilde istifa etmek.
B) 24. Md. Göre işçinin iş akdini feshetmesi
a- İşverenin işçiye sataşması
b- Ücretini, fazla mesai haklarını, SGK primlerini ödememeleri.
c- “İşverenin” beğenmeyen çalışmaz, işine gelmeyen çeker gider sözleri onur kırıcı
2-) İŞ AKDİNİN İŞVEREN TARAFINDAN FESHİ
1- HAKLI FESİH (İş yasası 25. Md.)
İş yasası 25. Md. Yazılı nedenlerle iş akdinin derhal ve tazminatsız feshi
2- GEÇERLİ FESİH (İş yasası 17-18 vd. Md.)
İş yasasının 17 Md. göre geçerli fesih nedenleri ile, İHBAR ve KIDEM TAMİNATLARI ÖDENEREK.
3- NORMAL FESİH
İş yerinde (30) dan az çalışan var ise, veya (6) aydan az çalışan işçi ise, geçerli fesih sebepleri olmadan ihbar ve kıdem tazminatları ödenerek feshedilecek.
1) HAKLI FESİH SEBEPLERİ (İş yasası 25. Md.)
A) YASAYA GÖRE
a- İş sözleşmesi yapıldığı sırada bu sözleşmenin esaslı noktalarından biri için gerekli vasıflar veya şartlar kendisinde bulunmadığı halde bunların kendisinde bulunduğunu ileri sürerek, yahut gerçeğe uygun olmayan bilgiler veya sözler söyleyerek işçinin işvereni yanıltması
b- İşçinin, işveren yahut bunların aile üyelerinden birinin şeref ve namusuna okunacak sözler sarfetmesi veya davranışlarda bulunması, yahut işveren hakkında şeref ve haysiyet kırıcı asılsız ihbar ve isnadlarda bulunması.
c- İşçinin işverenin başka bir işçisine cinsel tacizde bulunması.
d- İşçinin işverene yahut onun ailesi üyerelerinden birine yahut işverenin başka işçisine sataşması veya 84 üncü maddeye aykırı hareket emesi. (içki ve uyuşturucu)
e- İşçinin, işverenin güvenini kötüye kullanmak, hırsızlık yapmak, işverenin meslek sırlarını ortaya atmak gibi doğruluk ve bağlılığa uymayan davranışlarda bulunması
f- İşçinin, işyerinde, yedi günden fazla hapisle cezalandırılan ve cezası ertelenmeyen bir suç işlemesi.
g- İşçinin işverenden izin almaksızın veya haklı bir sebebe dayanmaksızın ardı ardına iki iş günü veya bir ay içinde iki defa herhangi bir tatil gününden sonraki iş günü, yahut bir ayda üç iş günü işine devam etmemesi.
h- İşçinin yapmakla ödevli bulunduğu görevleri kendisine hatırlatıldığı halde yapmamakta ısrar etmesi.
i- İşçinin kendi isteği veya savsaması yüzünden işin güvenliğini tehlikeye düşürmesi, işyerinin malı olan veya malı olmayıp da eli altında bulunan makineleri, tesisatı veya başka eşya ve maddeleri otuz günlük ücretinin tutarıyla ödenmeyecek derecede hasara ve kayba uğratması.
B) Yargtay İçtihatları
- İşçinin diğer bir işçi ile dövüşmesi, iş arkadaşına yumruk atması, yaralaması
- İzinsiz ve haklı bir nedene dayanmayan devamsızlıkları
- İşverene yalan beyanda bulunması
- İşverene veya işçilere küfretmesi
- Sağlık nedenleriyle (İhbar süresi + (6) hafta devamsızlık)
C) FESİH SÜRESİ
İş yasası 26 Md. “ işverenin olayı öğrendiği günden itibaren (6) iş günüdür.”
D) TUTANAK
(işçinin mesai arkadaşları. Üst düzey olma)
2) GEÇERLİ FESİH SEBEPLERİ
A) YASAYA GÖRE
- İşverene zarar vermek yada zararın tedirginliğini yaşatmak
- İşyerinde çevresine rahatsızlık verecek şekilde çalışmak
- Arkadaşlarını yöneticilerine karşı olumsuz tavır almaya teşvik etmek
- İş ortamını ve iş akışını etkileyecek şekilde diğer kişilerle ilişkiye girmek
- İş akışını etkileyecek tarzda uzun telefon görüşmeleri yapmak
- İşe sık sık geç gelmek ve uyarılara karışın bu davranışını sürdürmek
- İşi aksatacak tarzda işyerinde dolaşmak
- İş arkadaşları ve yöneticileri ile sık ve gereksiz tartışmalara girmek, ciddi geçimsizlik göstermek
- İş arkadaşlarını psikolojik, duygusal ve davranışlarıyla rahatsız etmek
- İzinsiz olarak amirlerinin ve iş arkadaşlarının bilgisayarlarının bilgisayarlarını kullanmak, özel belgelerini incelemek
- Diğer kuruluşlardan işçi hakkında sık sık şikayetlerin gelmesi
- İşini uyarılara karşın eksik, kötü veya yetersiz olarak yerine getirmek, isteksiz ve ilgisiz çalışmak
- İşyerinde genelde sigara içme yasağına uymamak
- İstirahat raporunu zamanında işverene ulaştırmamak
- Hastalıkta raporluluk sürecini uzatacak davranışta bulunmak
- İşyerine ait araç ve gereçleri özel amaçla kullanmak
- Cinsel taciz anlamına gelecek davranışlarda bulunmak.
B) YARGITAYA GÖRE
- Ar arda değil, iki ayrı gün devamsızlık, işin yürütümünü bozduğundan geçerli fesih sebebi.
C) DAVA AÇMA SÜRESİ
(1 ay içinde fesih tebliğinden itibaren)
D) DAVANIN SONUNDA İŞÇİ (10) GÜN İÇİNDE BAŞVURMALIDIR
E) İŞVEREN (1) AY İÇERİSİNDE İŞE BAŞLATMALIDIR.